Na medycynie, piłce nożnej i kulinariach znamy się wszyscy, a przynajmniej lubimy tak sądzić. Polskie produkty spożywcze nie mają przed Tobą tajemnic? Sprawdź swoją wiedzę! Polska żywność – przekonaj się ile wiesz na jej temat.
- Uczcijmy wspólnie Dzień polskiej żywności – zapraszają organizatorzy Ogólnopolskiego Programu Promocyjnego „Doceń polskie”. 25 sierpnia br., właśnie z okazji Dnia polskiej żywności, przygotuj danie z rodzimych składników, powróć do smaków z dzieciństwa lub poeksperymentuj w kuchni i stwórz własny przepis na wyjątkową potrawę. Zanim przystąpisz do działania, przekonaj się ile wiesz o polskich produktach spożywczych.

Jaki owoc jest nazywany „polską cytryną”?
Mianem tym określa się pigwę. Uwaga, owoce są bardzo twarde i dlatego nie należy jeść ich na surowo, najlepiej poddać je obróbce cieplnej. Z pigwy można przygotować kompot, konfiturę lub dodać podgotowane plasterki do herbaty.

Z czym kojarzy Ci się słowo Mirabelka?
Pod tą dźwięczną nazwą kryje się śliwa domowa występująca w strefie klimatu umiarkowanego. Z okrągłych owoców, o soczyście żółtym lub czerwonym kolorze, przygotujesz przetwory różnego typu. Liście również mają zastosowanie, warto wiedzieć że działają przeciwgorączkowo, z kolei kwiaty regulują procesy trawienne.

Czym jest sezonowa wołowina?
Mianem tym określa się specjalnie przygotowaną wołowinę przeznaczoną na steki. Wybrane części wołowe dojrzewają w stałej, ściśle określonej temperaturze. Sezonowanie nadaje mięsu ciemnoczerwony kolor, niepowtarzalny aromat oraz odpowiednią konsystencję. Steki przygotowane z takiego mięsa są soczyste i miękkie; można je właściwie kroić widelcem. Za jakość mięsa odpowiada gatunek krów, sposób ich karmienia oraz warunki, w których były hodowane.

Jak interpretować zawartą na opakowaniu mąki informację o jej typie?
Typ mąki wyraża zawartość popiołu (pozostałości po spalaniu w wysokich temperaturach) w produkcie. Dla przykładu: w 100 kg mąki typ 500 zawartość popiołu wynosi 500 g, zaś w tej samej ilości mąki typ 2000 jest go aż 2 kg.

Kolczasta porzeczka. Co to takiego?
Taką nazwą określa się agrest, dawniej jeden z najpopularniejszych owoców znajdujących się w naszych ogródkach działkowych. Ów kolczasty krzew może osiągać wysokość do 2 metrów. Kolce występują na wszystkich pędach, u nasady pączków.

Dlaczego w leczeniu przeziębienia warto sięgnąć po sok malinowy?
W owocach malin znajdują się kwasy organiczne (m.in. cytrynowy, jabłkowy, salicylowy), pektyny, antocyjany, cukry, związki śluzowe, lotne związki zapachowe. Maliny są bogatym źródłem witamin (m.in. C, E, B1, B2, B6) oraz wielu substancji mineralnych - przede wszystkim potasu, magnezu, wapnia i żelaza). Dojrzałe maliny polecane są osobom zmagającym się z anemią. Herbatka z liści pomaga zaś zwalczyć biegunkę.

Ile jest tak naprawdę jajka w jajku?
Surowe jajko składa się w ponad 75% z wody (taka ilość jest charakterystyczna dla większości organizmów żywych, także ludzkiego ciała), około 12% to rzeczywiste białko, niecałe 10% przypada na tłuszcz, 1% to składniki mineralne, a mniej niż 1% to węglowodany.

Jakim produktem spożywczym obsypywano niegdyś nowożeńców?
Nie ryżem, lecz... kaszą, która była uważana za symbol dobrobytu, dlatego obsypywano nią młodą parę.

Czy wyobrażasz sobie inne niż kulinarne zastosowanie dla natki pietruszki?
Natką pietruszki możemy z powodzeniem zastąpić... gumę do żucia. Należy tylko pod zimną, bieżącą wodą opłukać kilka gałązek natki, a następnie ją żuć i gryźć. To doskonały sposób na dostarczenie naszemu organizmowi witamin A i C oraz żelaza, a przy tym sposób na naturalne odświeżenie. Jedynym mankamentem tej metody jest zielony kolor zębów...

Dlaczego warto sięgać po kasze jęczmienną?
Choćby ze względu na wysoką zawartość błonnika usprawniającego pracę przewodu pokarmowego. Warto wiedzieć, że 100 g kaszy jęczmiennej perłowej zawiera ok. 6 g tej cennej substancji. Dla porównania: kasza jaglana (100 g) zawiera ok. 3g błonnika, 100 g płatków owsianych - 7 g, zaś 100 g ryżu białego - 2,4 g. Warto wiedzieć, że kasza jęczmienna jest również źródłem złożonych węglowodanów zasocjowanych z niektórymi witaminami i pierwiastkami.

Dlaczego kasza pęcznieje podczas gotowania?
Głównym składnikiem kaszy jest skrobia, która w stanie surowym nie jest trawiona w naszym układzie pokarmowym. Skrobia staje się strawna dzięki zalaniu jej cieczą i ogrzewaniu w odpowiedniej temperaturze. Ogrzewanie kaszy w cieczy sprawia, że skrobia chłonie wodę, a przez to pęcznieje, a więc zwiększa objętość.

Co to jest gryka?
Gryka jest cenioną rośliną miododajną, a produkowana z niej kasza jest bardzo wartościowa. W ziarnach kaszy znajdziemy kilkadziesiąt procent krzemu, cennego pierwiastka, zwanego również „pierwiastkiem życia”. To właśnie za jego sprawą gryka jest bardzo twarda. Krzem to jeden z głównych składników wzmacniających budulec kości i budulec naszych włosów, skóry i paznokci. Uszczelnia również naczynia krwionośne, zapobiega także wiotczeniu i starzeniu się skóry.

Czy szyszki piwne mają związek z piwem?
Szyszki piwne, tradycyjny produkt pochodzący z woj. podkarpackiego, to podsuszane serowe kulki o wydłużonym kształcie, które wyglądem przypominają szyszki. Wyrób początkowo powstawał z mleka owczego, później zastąpiono go krowim. Ususzone szyszki zwykle są popijane piwem, stąd ich nazwa. We wrześniu 2013 r. szyszki wpisano na Listę Produktów Tradycyjnych.

Jak uzyskać kaszę półsypką?
Kaszę półsypką (ziarenka będą wówczas częściowo rozgotowane) otrzymamy gotując 1 jednostkę kaszy w 3 jednostkach wody.

Czy pomidor to owoc czy warzywo?
Wbrew pozorom odpowiedź na to pytanie nie jest tak prosta jakby się mogło wydawać.
Z naukowego punktu widzenia pomidor jest owocem, ale przyjęło się traktować go jak warzywo. Spór o to, czy pomidor to owoc czy warzywo trwa przynajmniej od XIX wieku. W 1893 r. temat trafił na wokandę Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych. Porządkując kwestie dotyczące ceł na warzywa i owoce, sędziowie zadecydowali, że z punktu widzenia gospodarczego pomidor to warzywo. Ogłaszając wyrok Sąd nie odniósł się jednak do botanicznego ujęcia, w myśl którego jadalna część rośliny to owoc.

Czym jest czarnuszka i jakie ma właściwości?
Czarnuszka jest rośliną zielną jednoroczną. Ta niepozorna roślina zaskakuje swoimi właściwościami. Spożywanie czarnuszki pomaga chronić i odtruwać wątrobę. Czarnuszka łagodzi także objawy astmy, zwiększa odporność organizmu, ponadto wykazuje cechy silnie antybiotyczne - antywirusowe, antygrzybiczne i antybakteryjne. Działa przeciwskurczowo, ma również działanie przeciwbólowe.

Dawniej uważano je za roślinę trującą i uprawiano ją jedynie w celach dekoracyjnych, a dziś to bogate źródło witamin: A, B1, B2 i C. Co to takiego?
Pomidory! Poza wymienionymi witaminami, zawierają także potas, żelazo, sole mineralne i antyutleniacz o nazwie likopen. Jest to bardzo cenny składnik, który chroni nasz organizm przed różnymi chorobami, w tym przed nowotworami układu pokarmowego. Ponieważ likopen jest rozpuszczalny w tłuszczach, pomidory warto podawać z dodatkiem oliwy. Również przetworzone produkty pomidorowe (sosy, koncentraty, ketchupy) są niezwykle wartościowe. Pod wpływem temperatury likopen zawarty w pomidorach ulega bowiem przekształceniu do formy, w której jest dużo lepiej wchłaniany z przewodu pokarmowego.

Czy tatarka ma związek z Tatarami?
Jak najbardziej! Tatarka to inaczej kasza gryczana. Grykę uprawiano już cztery tysiące lat temu, a do Polski dotarła wraz z najazdami Tatarów, stąd nazywa się ją czasami tatarką.

Miód pomagał rannym na froncie. Jak to możliwe?
Miód ma wiele cennych właściwości. Stosowany profilaktycznie wzmacnia odporność organizmu, pomaga w leczeniu przeziębień, doskonale sprawdza się także w pielęgnacji urody (np. maseczki z miodu na twarz czy włosy). Ciekawostkę stanowi fakt, że jeszcze podczas I wojny światowej wodą z miodem przemywano żołnierzom rany. Dzięki temu lepiej i szybciej się goiły.

Czym wyróżnia się kasza jaglana?
Kasza jaglana jest otrzymywana z prosa, należącego do najstarszych roślin uprawnych. Warto wiedzieć, że ta odmiana kaszy nie zawiera glutenu, dlatego można podawać ją także chorym na celiakię. Co więcej, kasza jaglana (w przeciwieństwie do innych kasz) jest zasadotwórcza. Pomoże zatem odzyskać równowagę kwasowo-zasadową organizmowi przeciążonemu produktami mięsnymi i z białej mąki (białe pieczywo, jasne makarony, słodycze). Zawarte w niej antyoksydanty pozwalają z kolei oczyścić organizm.